Bắt đầu từ số báo 4873 ra ngày 26-5-2025, trên chuyên mục Bạn đọc vào ngày thứ Hai hàng tuần, Báo Đồng Khởi xin giới thiệu với độc giả những nội dung cơ bản liên quan đến Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Lấy ý kiến đóng góp dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 trong hệ thống MTTQ Việt Nam tỉnh. Ảnh: Ánh Nguyệt
Ngày 5-5-2025, Quốc hội (QH) khóa XV đã thảo luận và thông qua Nghị quyết số 194/2025/QH15 với 452 đại biểu QH tán thành (chiếm tỷ lệ 100% số đại biểu có mặt và 94,56% tổng số đại biểu QH). Theo đó, QH đã xem xét sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 để thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Phạm vi sửa đổi tập trung vào các quy định của Hiến pháp năm 2013 về MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và việc phân định đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương.
Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 gồm có 2 điều; Điều 1 gồm 8 khoản sửa đổi, bổ sung một số quy định của Hiến pháp năm 2013 về MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương; Điều 2 gồm 3 khoản quy định về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp.
Điều 1 của Dự thảo Nghị quyết
1.1. Sửa đổi, bổ sung quy định về MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (Điều 9 của Hiến pháp năm 2013)
Theo quy định của Hiến pháp năm 2013, MTTQ Việt Nam được xác định là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài (khoản 1 Điều 9).
Luật cũng quy định, nguyên tắc hoạt động cơ bản của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên là phối hợp và thống nhất hành động trong MTTQ Việt Nam (khoản 2 Điều 9). Khi phối hợp và thống nhất hành động, các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam tuân theo Điều lệ MTTQ Việt Nam, đồng thời vẫn giữ tính độc lập của tổ chức mình (khoản 3 Điều 4 của Luật MTTQ Việt Nam năm 2015).
Qua rà soát việc thực hiện các quy định của Hiến pháp năm 2013 về tổ chức, hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cho thấy, hệ thống các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian, chức năng, nhiệm vụ còn có sự giao thoa, trùng lắp; có lúc, có nơi chưa thực hiện sâu sát cơ sở, nắm tình hình nhân dân chưa kịp thời; vẫn còn tồn tại tình trạng một việc nhiều tổ chức cùng làm, một người tham gia nhiều tổ chức; nguyên tắc hiệp thương dân chủ - một trong những nguyên tắc hoạt động cơ bản, nền tảng thể hiện bản chất liên hiệp tự nguyện của MTTQ Việt Nam vẫn chưa được quy định cụ thể trong Hiến pháp...