Quê hương xứ Dừa Bến Tre in đậm trong trang sử vàng dân tộc với cuộc Đồng khởi thần kỳ năm 1960. Dù còn nhiều khó khăn, trở lực, nhưng với quyết tâm chính trị, phát huy tối đa tinh thần Đồng khởi năm 1960, Bến Tre hôm nay ngày càng “thay da đổi thịt”, thể hiện khát vọng vươn lên sánh vai với các tỉnh trong khu vực và cả nước.
Xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam ngày càng “thay da đổi thịt”.
Đồng khởi đi vào lịch sử
Theo dòng lịch sử những năm 1957 - 1959, cách mạng miền Nam cực kỳ khó khăn, chính quyền Mỹ - Diệm tăng cường các hoạt động đàn áp, khủng bố, dựng lên đồn bót khắp nơi, mở chiến dịch “tố cộng, diệt cộng”, áp dụng Luật 10/59, công khai đặt những người Việt Nam yêu nước ra ngoài vòng pháp luật, lê máy chém khắp miền Nam để giết hại tất cả các lực lượng cách mạng và đồng bào ta, gây ra bao tội ác kinh hoàng; cả miền Nam chìm trong biển máu. Ở tỉnh, đến cuối năm 1959, chúng bắt tù đày trên 17 ngàn người, hàng ngàn người bị giết hại. Từ chỗ toàn tỉnh có trên 2 ngàn đảng viên với 117 chi bộ, chỉ còn 162 đảng viên với 18 chi bộ nhưng Đảng bộ và nhân dân tỉnh luôn giữ vững niềm tin vào Đảng và Bác Hồ. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 15 (khóa II) ra đời như “nắng hạn gặp mưa rào”, đáp ứng được khát khao, nguyện vọng của toàn dân. Tỉnh ủy đã lãnh đạo nhân dân bằng ba mũi giáp công (chính trị, binh vận, quân sự) vùng lên khởi nghĩa.
Đêm 17-1-1960, quần chúng nhân dân từ các xã, ấp được vận động tổ chức tham gia vào tất cả các hoạt động nổi dậy diệt ác, phá kìm, diệt tề, trừ gian, mở màn ở ba xã thuộc huyện Mỏ Cày: Định Thủy, Bình Khánh, Phước Hiệp, sau đó lan rộng ra các huyện Giồng Trôm, Châu Thành, Thạnh Phú, Ba Tri và nhanh chóng lan ra toàn tỉnh, toàn khu, toàn miền để trở thành cao trào “Đồng khởi” với sức mạnh “long trời lở đất” không gì dập tắt được.
Sau 1 năm Đồng khởi, tỉnh đã san bằng hơn 100 đồn bót, phá rã toàn bộ bọn tề điệp và bộ máy kiềm kẹp ở nông thôn, 51/115 xã được giải phóng hoàn toàn, 21/115 xã giải phóng một phần; nhân dân làm chủ toàn bộ địa bàn nông thôn, thành lập chính quyền nhân dân các cấp.
Có thể nói, phong trào Đồng khởi năm 1960 ở tỉnh đã đi vào lịch sử như một ngọn cờ đầu, là nét son chói lọi trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta.
Theo Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Thị Hoàng Yến, tỉnh tự hào khẳng định, thắng lợi của phong trào Đồng khởi là một minh chứng, làm sáng tỏ tính đúng đắn và kịp thời của Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 15 (khóa II); là bài học quý báu về “ý Đảng - lòng dân”, về tinh thần gắn bó máu thịt giữa Đảng và nhân dân; về sự gắn bó “quân dân - cá nước”; về sự tập hợp, động viên mọi khả năng của quần chúng… là yếu tố quyết định thắng lợi mọi phong trào cách mạng.
Với thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Đồng khởi 1960 và thắng lợi của Tổng tiến công Xuân Mậu Thân 1968, tỉnh đã vinh dự được Bộ Chỉ huy Miền tuyên dương, phong tặng 8 chữ vàng “Anh dũng Đồng khởi, thắng Mỹ, diệt ngụy” và tập thể Hội Phụ nữ giải phóng - “Đội quân tóc dài” đã được trao danh hiệu anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
“Cái nôi” Đồng khởi thay áo mới
Chúng tôi có dịp về lại vùng đất là “Cái nôi của phong trào Đồng khởi” - xã Định Thủy (huyện Mỏ Cày Nam) chứng kiến bao đổi thay của vùng đất từng bị “bom cày, đạn xới” ngày nào. Chúng tôi ấn tượng với đường làng, ngõ xóm được bê-tông hóa sạch đẹp, nhiều ngôi nhà mới kiên cố, khang trang, mọc lên san sát. Phó chủ tịch UBND xã Định Thủy Võ Trung Tín nói, Định Thủy hôm nay không còn khuất nẻo, vùng quê cách mạng xưa kia vốn rất khó khăn nay đã thay màu áo mới, trở thành xã đầu tiên của huyện Mỏ Cày Nam đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu, với thu nhập bình quân đầu người đạt 79 triệu đồng/người/năm (năm 2024).
Chứng kiến sự đổi thay của quê hương ngày càng phát triển, bà Trần Thị Xem (sinh năm 1954) ở ấp Định Nghĩa, xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam chia sẻ: “Sau ngày miền Nam giải phóng, xã Định Thủy phải đối mặt với cảnh nghèo khó, kinh tế kém phát triển, giao thông chủ yếu đi bằng ghe, xuồng... Bây giờ, trục đường phát triển, từ xã ra đến TP. Bến Tre gần 25km xe chạy bon bon. Điện, đường, trường, trạm đầy đủ, đời sống nhân dân được nâng cao gấp nhiều lần”.
Theo Phó chủ tịch UBND huyện Mỏ Cày Nam Nguyễn Quốc Hưng, xã Định Thủy nói riêng và huyện Mỏ Cày Nam nói chung đang chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên. Trong đó, 100% đường huyện, đường xã, đường ấp, đường liên ấp và 94,4% đường ngõ, xóm đã đầu tư đạt chuẩn theo quy định; nhiều mô hình sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao được xây dựng, nhân rộng và phát huy hiệu quả. Hiện, huyện có 15 vùng trồng dừa tập trung tại 15 xã với tổng diện tích 16.082ha… Năm 2024, Mỏ Cày Nam đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận huyện NTM, là huyện NTM thứ 2 của tỉnh.
“Đồng khởi mới” bứt phá vươn lên
Càng vinh dự, tự hào về truyền thống lịch sử của quê hương Đồng khởi, Đảng bộ, nhân dân tỉnh càng ý thức trách nhiệm trong sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương. Theo đó, tỉnh luôn giữ gìn, vun đắp truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường, quật khởi trong chiến đấu, vận dụng, sáng tạo và phát huy truyền thống cuộc Đồng khởi năm 1960, cụ thể hóa bằng nhiều chủ trương, nghị quyết, các chương trình hành động cách mạng, nhất là phong trào thi đua “Đồng khởi mới” đã kết nối tạo thành một dòng chảy liên tục và vô tận giữa quá khứ - hiện tại và tương lai. Trong đó, hồn cốt vẫn là bài học kinh nghiệm quý báu “ý Đảng - lòng dân”, sự thống nhất đồng lòng - đồng loạt - đồng bộ của toàn Đảng, toàn dân và quân tỉnh trong mọi phong trào hành động cách mạng, là ý chí kiên cường vượt qua mọi khó khăn, trở lực; bám dân, bám đất và vì dân, vì sự phát triển của quê hương.
Với phương châm “Hai chân, ba mũi” trong phong trào thi đua “Đồng khởi mới”, tỉnh đã tạo nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ nghị quyết hàng năm và nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh qua nhiều nhiệm kỳ. Đặc biệt trong năm 2024, lần đầu tiên tỉnh đạt kim ngạch xuất nhập khẩu trên 2,2 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 1,75 tỷ USD, xuất khẩu ngành dừa đạt 0,52 tỷ USD. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 6.632,9 tỷ đồng, trong đó thu nội địa là 6.513 tỷ, đạt 113,97% dự toán Trung ương giao, đạt 112,42% dự toán địa phương phấn đấu, tăng 18,62% so với cùng kỳ. Riêng trong quý I-2025, kinh tế tỉnh tiếp tục tăng trưởng ổn định, với tốc độ tăng GRDP đạt 7,46%; trong đó, khu vực công nghiệp - xây dựng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 12,24%, trở thành trụ cột chính thúc đẩy nền kinh tế…
Theo Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Trúc Sơn, địa phương quyết tâm phấn đấu hoàn thành cao nhất các chỉ tiêu kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025; tạo đà, tạo nhịp cho giai đoạn tăng trưởng 2026 - 2030 theo mục tiêu tăng trưởng đạt hai con số từ năm 2026.
“Niềm vui là ngày 19-4-2025, cầu Rạch Miễu 2 kết nối tỉnh Tiền Giang và tỉnh Bến Tre được hợp long (vượt tiến độ 4 tháng); ngày 27-4-2025, khánh thành 2 tuyến đường gom đường gom vào cầu Rạch Miễu 2. Dự kiến tháng 9-2025, cầu Rạch Miễu 2 được khai thác. Qua đó, góp phần đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng cao trên tuyến quốc lộ 60, chia lửa cho cầu Rạch Miễu hiện hữu; đồng thời, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của các tỉnh, thành trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung”.
(Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Trúc Sơn)