Bà N.T.T có nhu cầu tư vấn: Vợ chồng tôi kết hôn năm 2020. Nay do có nhiều bất đồng trong cuộc sống nên chúng tôi muốn ly hôn. Chúng tôi không có con, có được tài sản gồm xe ô tô, xe máy, 8.600m2 đất vườn có nhà trên đất, xưởng sản xuất, tiền vốn hùn làm ăn và nợ ngân hàng 800 triệu đồng. Xin hỏi: Khi ly hôn, tài sản sẽ được phân chia như thế nào? Tôi muốn lấy căn nhà có được không?
Thắc mắc của bà được luật sư Võ Tấn Thành (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
- Về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn, Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định như sau: Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 của điều này hoặc tại các Điều 60, 61, 62, 63 và 64 của luật này.
Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó. Nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 của Điều 59 này và tại các Điều 60, 61, 62, 63 và 64 của luật này để giải quyết.
Theo quy định, tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố như: hoàn cảnh gia đình của vợ, chồng; công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung; lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập. Luật bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động thu nhập; đồng thời xem xét lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền nghĩa vụ của vợ, chồng.
Theo luật quy định thì tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Mặt khác, luật quy định về nguyên tắc chia tài sản: Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của luật này; trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã trưởng thành mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Căn cứ các quy định của pháp luật nêu trên và theo bà trình bày, nếu vợ chồng bà không thỏa thuận được việc phân chia tài sản khi ly hôn thì bà có quyền yêu cầu tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật.